Oude glas-in-loodramen terug naar kazerne

‘Er is geen stukje glas kapot’

ERMELO - Nadat dit voorjaar de paradetrommen weer terug zijn gebracht naar Ermelo, heeft de Historische Collectie KMS weer een oud stuk naar de Jan van Schaffelaerkazerne kunnen halen. Twee oude glas in loodramen zijn recent geplaatst in het lesgebouw waar ze ooit ook zaten.

De glas-in-loodramen komen van het Infanterie Schietkamp in Harskamp. Ze waren daar geplaatst omdat er een infanteriemuseum werd opgericht. Nu het museum ontbonden is en de collectie is verdeeld over andere Defensiemusea, vond oud-Overste Cees Moonen dat deze stukken terug moesten naar Ermelo. ,,Toen ik begin 2015 begon als vrijwilliger bij de Historische Collectie heb ik geroepen dat we nu niet alleen historie van de KMS moesten gaan beheren, maar ook de geschiedenis van de Jan van Schaffelaerkazerne moesten gaan opbouwen. Want als ik het als oud-leerling niet doe, doet niemand het later meer.’’ Moonen is zelf ook zijn militaire carrière begonnen op de Jan van Schaffelaerkazerne. ,,Na twee maanden in de zomer van 1961 als recruut te hebben doorgebracht in Vught, werd ik overgeplaatst naar de SROI op de Jan van Schaffelaerkazerne te Ermelo, voor de opleiding tot vaandrig. Na deze opleiding van acht maanden werd ik geplaatst bij het toenmalige 41 Painfbat op de Legerplaats Ermelo.Daarna naar Guinea etc. en ben uiteindelijk Overste geworden.’’

Harskamp

Tijdens de inrichting van de Historische Collectie is het groepje mannen naar het ISK-museum in Harskamp geweest om te zien of daar nog wat van hun gading lag. Moonen: ,,Want toen de Jan van Schaffelaerkazerne in 1994-1995 sloot, is al het materiaal naar het ISK gegaan ter faveure van het nog op te richten infanteriemuseum.’’ Ondertussen is het museum door de bezuinigingen bij Defensie gesloten en hebben de vrijwilligers of er nog materiaal lag van de Jan van Schaffelaerkazerne. ,,En dat was helaas heel weinig. Af en toe schaam je je er voor, want waar het allemaal gebleven is, weet niemand. Toen we daar liepen kwam ik dus die twee ramen tegen die daar ingebouwd waren. Ik riep toen in m’n onschuld ’die ramen komen dus terug’, maar dat was echter niet de bedoeling van de baas daar. Die overigens een burger was en geen militair. Dat is ook al niet juist, maar goed.’’ Het werd een lang ‘gevecht’ waarin veel is gediscussieerd en waar uiteindelijk contacten hoger in de organisatie werden ingezet, maar de ramen kwamen terug naar Ermelo.

Vooruitziende blik

De buit was dus binnen en vervolgens is men twee dagen bezig geweest om ze in te bouwen. De ramen zitten weer op dezelfde oude plaats, in het lesgebouw Koos van de Spek wat in 1984-1985 werd gebouwd. Hoewel, niet helemaal op de oude plaats. Toen ze in 1948 uit Kampen kwamen, werden ze geplaatst in de leerlingenkantine. De kantine is er nu nog, boven de poort en heet heden ten dagen De Mok. Moonen: ,,Toen zijn ze, om redenen die ik nu nog niet ken, verplaatst naar lesgebouw Koos van der Spek en daar hebben ze gestaan van 1984 tot 1994, toen de kazerne werd gesloten.’’ We lopen met Moonen naar het lesgebouw en beklimmen de trap. En daar zit op de eerste verdieping het oude glas in loodraam en op de volgende verdieping het tweede raam. Opvallend is dat het lood op vier plekken is verstevigd. Een soort van extra loodstrip. ,,Die zijn bij het maken al aangebracht, dat was al zo en hebben wij dus niet gedaan voor de verhuizing of zo. Het is wel een soort van vooruitziende blijk geweest, want dit is de vijfde verhuizing. En er is geen raampje, geen stuk glas kapot.’’

Kampen

De ramen komen oorspronkelijk uit de Vloeddijkkazerne in Kampen. Kampen was toen een garnizoensstad, net zoals Harderwijk en had drie kazernes: de Vloeddijkkazerne, de Koornmarktkazerne en de Generaal van Heutzkazerne. Met de oprichting van het Instructiebataljon in 1850 kreeg Kampen een militair opleidingsinstituut. Door bezuinigingen op militair onderwijs in de jaren twintig verhuisden de opleidingen echter naar de Koninklijke Militaire Academie in Breda maar kreeg Kampen de School voor Reserve Officieren der Infanterie (S.R.O.I.) in 1925 terug. echter opnieuw een belangrijk onderwijsinstituut terug. ,,De SROI was eerst de SVOI en kwam uit Amersfoort. Dit opleidingsinstituut is operationeel geweest tot de oorlog uitbrak. Na de oorlog verdween de SROI uit Kampen omdat dit min of meer werd gesloten in kader van de mobilistatie in 1939. Moonen: ,,Na de oorlog ging de SROI enkele maanden naar Breda, daarna enkele maanden naar Haarlem, ook een paar maanden in de WGFkazerne in Harderwijk en toen weer terug naar Breda. En dat alles binnen anderhalf jaar. En uiteindelijk, in januari 1948 werd het definitief op de Jan van Schaffelaerkazerne geplaatst. Ook de ramen zijn daarbij mee naar Ermelo gekomen. Maar over het hoe en waarom, kan ik helemaal niets in een archief vinden. Dat stuk geschiedenis, tussen de Vloeddijkkazerne en het plaatsen hier zit een gat wat ik niet kan vinden. En ben ik dus echt kwijt.’’

• Vorige
• Volgende