Presentator duikt met De Hofbar in langlopend dossier

Eendenslachterij  blijft de gemoederen bezighouden 

ERMELO – Rutger Castricum presenteert woensdagavond het politieke Powned programma De Hofbar. Castricum besteedt hierin aandacht aan het langlopende dossier Tomassen Duck-To. Een complex dossier waarbij partijen al meermalen voor naar de rechter gingen. Inmiddels is de tijd die eendenslachterij Tomassen Duck-To kreeg om een einde te maken aan illegale activiteiten verlopen. Of en wanneer er gehandhaafd gaat worden en de opgelegde dwangsommen omgezet worden in boetes is niet bekend. En komt daarmee een einde aan een heel langlopend dossier?

Het feit dat er vlak voor de zomervakantie nog een besloten bijeenkomst werd gehouden over dit dossier zorgde voor weerstand. Het college besloot dit te doen vanwege de juridische procedures die nog lopen. Tijdens deze bijeenkomst is de raad breed geïnformeerd. ,,We vinden het van belang dat het college daar zonder enige terughoudendheid kan communiceren met de raad,” aldus de persverklaring. Om de complexiteit van dit dossier beter te begrijpen helpt het de volgorde van hetgeen er gebeurd is op een rijtje te zetten.

Overname VSE

Vooral na de overname van de activiteiten van concurrent Vereniging Slachtpluimvee Export (VSE) kreeg Tomassen Duck-To kritiek te verduren. Omdat de productie van VSE in Harderwijk naar Ermelo werd gehaald, werden daar méér eenden geslacht dan waarvoor het bedrijf een vergunning had. De slachtcapaciteit in Ermelo werd enorm verhoogd naar wekelijks 180.000 tot 190.000 eenden geslacht, uit Nederland, maar ook uit Duitsland.

Terug in de geschiedenis

In 1964 werd Tomassen Duck-To opgericht als kleinschalig poeliersbedrijf. Aart Tomassen begon met het slachten van kippen, kleinschalig. Begin jaren ’80 schakelde Tomassen over op vlees van Pekingeenden, vooral om Chinese restaurants te bevoorraden. Dankzij de toegenomen populariteit van die restaurants groeide de onderneming uit tot veertig werknemers. In 1998 nam investeerder Alpinvest een belang van 81 procent in het bedrijf. In 2006 heeft Gertjan Tomassen het bedrijf teruggekocht van de investeringsmaatschappij. Gedreven door passie en met de ambitie van Gertjan Tomassen om te groeien, ging Tomassen Duck-To B.V. in 2007 de fusie aan met Bangkok Ranch Co. Ltd. (Thailand). Vanaf dat moment stond de toegangspoort tot Azië wijd open. Deze fusie leverde het Thaise concern niet alleen extra omzet op, maar ook technologische kennis en belangrijk: een afzetkanaal in Europa. Het Ermelose bedrijf werd op haar beurt weer versterkt met een grote leverancier van eendenvlees voor de Europese markt.

Groei

Eind 2012 herhaalden Gertjan Tomassen en de Thaise ondernemersfamilie Suchaovanich de terugkooptruc van zes jaar eerder. Dat deden zij door de externe investeringsfondsen Rabo en Navis uit te kopen. Drie jaar later volgde de beursgang. Ook in Nederland bleef Tomassen Duck-To groeien. In 2016 nam het bedrijf de activiteiten van concurrenten VSE uit Harderwijk en Lucky Duck uit Uden over. Sindsdien heeft Ermelo de plek waar de enige eendenslachter van Nederland gevestigd is. Het bedrijf slacht ruim 8 miljoen eenden.

De Driehoek

Precies in die periode besloot de gemeente Ermelo De Driehoek (Fokko Kortlanglaan, Julianalaan, Oude Nijkerkerweg en Kolbaanweg) aan te pakken. Toenmalig wethouder Jan van den Bosch wilde het laatste stukje 'rommelig Ermelo' herinrichten. In het plan zou de eendenslachter Tomassen mogen uitbreiden met een extra vrieshal en was er ruimte voor een restaurant (Lazy Tiger) aan de Julianalaan plus enkele 'losse' woonprojecten. Begin februari 2018 zou de gemeenteraad er een klap op geven, maar juist toen barstte er protest lost ten aanzien van Tomassen Duck-To. De productie was fors toegenomen en dat zorgde voor de nodige verkeers- en stankoverlast. Er was een zogenaamde revisievergunning nodig, maar die is nog niet klaar. Toch zou er, mede door de aanvraag van de vergunning, zicht op legalisatie zijn waardoor de gemeente niet handhavend kon optreden.

Bestemmingsplan

Met het nieuwe bestemmingsplan De Driehoek zou de verrommeling in dit gebied verminderen met de sloop van oude opstallen. De eigenaar van de eendenslachterij had erop gerekend dat hij kon uitbreiden met zo’n 1700 vierkante meter. In het voorontwerp van het bestemmingsplan De Driehoek was immers opgenomen dat het bouwvlak vergroot mocht worden van 80 naar 100 procent. In het definitieve bestemmingsplan dat de gemeenteraad in maart 2018 vaststelde, was er over de uitbreiding van het bouwvlak echter niets terug te vinden. Na een amendement besloot de raad dat de gewenste uitbreiding van Tomassen Duck-To te grootschalig was en om die reden niet paste in dit gebied. De eendenslachterij was het hier niet mee eens en stapte naar de Raad van State. Volgens het bedrijf had de gemeenteraad het vertrouwensbeginsel geschonden. Daar was de Raad van State het niet mee eens. De gemeenteraad mocht het ontwerp van een bestemmingsplan bijstellen. De Raad van State onderschreef de uitspraak van de gemeenteraad dat de ontwikkeling van Tomassen Duck-To grootschalig noemde. De slachterij is nu 7100 vierkante meter. Men stelt dat het bedrijf op een ander perceel uitbreidingsmogelijkheden heeft.

DOEH

Op 21 september 2018 besloten een aantal buurtbewoners de stichting DOEH op te richten. Zo wilde men de visie voor De Driehoek en directe omgeving duidelijk maken. Maar meer nog streed men om de stank- en geluidsoverlast van de eendenslachterij aan te pakken. De illegale activiteiten, die eigenaar Gert Jan Tomassen ook niet ontkent, leidden tot opstand. Waar men zich met name aan stoorde was de vergroting van de productie, de verruiming van werktijden en de toename van het aantal verkeersbewegingen. Overigens was er in 2018 nog een partij die in opstand kwam tegen de eendenslachterij. Dat was Animal Rights, die misstanden in het slachthuis aan de kaak stelde.

Legaliseren

Ook de gemeente Ermelo tikte Tomassen Duck-To op de vingers. Het dreigement tot het innen van dwangsommen ging echter meermalen van tafel omdat er een aanvraag van een nieuwe omgevingsvergunning liep. Dat gold niet alleen voor de capaciteit, maar ook voor enkele bouwwerken - zoals een luchtwasser, een gasdrukregel- en meetstation met aardgasleiding en een geluidwerende erfafscheiding - die niet binnen de huidige bestemming passen. Om dit te kunnen legaliseren, moest de gemeenteraad een zogenaamde ‘verklaring van geen bedenkingen’ (VVGB) geven. Hierover zou worden besloten in de raadsvergadering van 13 juni 2019. Die datum werd echter niet gehaald omdat raadsleden er veel vraagtekens bij hadden en zelf een (extern) onderzoek wilde instellen. Vier maanden later kwam er alsnog een ontwerp-VVGB. Deze vergadering verliep voor veel belanghebbenden op vreemde wijze. Raadsleden hadden het gevoel niet anders te kunnen. De raad mag zo'n verklaring immers alleen weigeren op ruimtelijke gronden en daar had de uitslag van het externe onderzoek geen aanleiding toe gegeven. Ondanks de talloze bezwaren en vooral de manier waarop Tomassen
Duck-To heeft gehandeld is de ontwerp VVGB afgegeven. In mei 2020 kreeg Tomassen Duck-To te maken met een dierenactivist die brand stichtte. Tijdens deze actie gingen drie trailers en een vrachtwagen in vlammen op en ook het weeghok raakte beschadigd. Het incident zette de situatie op scherp en zorgde ook in de omgeving voor veel onrust. Voor Tomassen Duck-To was het reden om een te hoog hek en te hoge rolpoort te bouwen. Opnieuw gingen partijen naar de rechter om dit aan te vechten. Uiteindelijk vroeg de eendenslachterij om schorsing van de opgelegde dwangsom. 

Uitbreiding

De gemeente Ermelo wilde wel meewerken aan bijvoorbeeld uitbreiding van werktijden, maar een vergunning kwam niet van de grond. In 2019 werd een ontwerp-vergunning ter inzage gelegd. Een definitieve vergunning is er nog steeds niet. Omdat het allemaal te lang duurt heeft de rechtbank de gemeente Ermelo gemaand om tijdelijke maatregelen te nemen zoals bijvoorbeeld een dwangsom. Dat is gebeurd. Daartegen stapte Tomassen Duck-To vervolgens naar de Raad van State.

Stikstof

In die tijd wijzigden de regelgeving en jurisprudentie op het gebied van stikstof meerdere keren, waardoor onderzoeken opnieuw moesten worden gedaan omdat die waren gebaseerd op oude (vernietigde) regelgeving. Ook de m.e.r. beoordeling was op de oude regelgeving gebaseerd en de provincie moest de stikstofvergunningaanvraag nog beoordelen, welke input relevant was voor die beoordeling. De provincie had op dat moment duizenden aanvragen ter beoordeling en een tekort aan personele capaciteit om een en ander sneller op te pakken. Niet alleen stikstof moest opnieuw, andere milieuaspecten kregen ook aandacht vanwege handhavingsverzoeken, zoals ten aanzien van geluid en geur. Om te checken of de nieuwe voorschriften konden worden behaald, hebben er aanvullend geur- en geluidsonderzoeken plaatsgehad. Tenslotte is ook de ruimtelijke onderbouwing aangevuld, waardoor een bredere afweging kan plaatsvinden van betrokken belangen. Dat maakt dat vergunningen tot op heden (nog) niet zijn afgegeven en dat er (nog) geen besluit is over de toegestane capaciteit van Tomassen Duck-To.