Afdrukken

De kerk als diagnosevrije ruimte

ERMELO – Op donderdag 8 augustus wordt het boekje ‘Ruimte waar het licht wil wonen’ gepresenteerd in De Lukaskerk op Landgoed Veldwijk. Tevens wordt de expositie met dezelfde naam geopend. Martin ten Bouwhuijs maakte de foto’s voor het boek.

De expositie bevat foto’s van De Lukaskerk, gemaakt door fotograaf Martin ten Bouwhuijs. Ten Bouwhuijs is naast zijn werk bij GGz Centraal, ook een zogenaamde Urbexfotograaf. Hij reist met z’n camera door Europa om oude leegstaande gebouwen, woningen en panden te fotograferen. Ten Bouwhuijs kreeg van de afdeling communicatie van GGz Centraal de vraag of hij foto’s wilde maken van details in De Lukaskerk, die gebruikt konden worden om een logo van te maken. ,,Dat wilde ik wel,’’ legt de fotograaf uit, ,,maar ik wilde dan ook foto’s van de hele kerk maken. En gezien m’n hobby leek me dat een logische stap. Ik was overigens nog nooit in die kerk geweest.’’ Nadat Ten Bouwhuijs enkele keren in het monumentale gebouw had rondgelopen, ontdekte hij prachtige details die zeker gefotografeerd moesten worden. ,,Het zijn overigens niet de leukste foto’s, er is veel verval, maar dat vind ik dan wel weer erg aantrekkelijk. Ik had eerst niet echt een kerkgevoel, maar toen ik er vaker rondliep, zag ik steeds meer details en werd het voor mij meer kerk. ’’ Nadat er foto’s waren gemaakt, werd er vanuit de dienst Geestelijke Verzorging voorgesteld om een expositie van deze foto’s te maken. Geestelijk Verzorger Henk Stellingwerf: ,,We besloten er toen ook om er zelfs een boekje van te maken waarbij we teksten hebben uitgezocht die we bij de foto’s plaatsten. Zo’n expositie is maar een bepaalde tijd zichtbaar, maar zo’n boekje blijft en je hebt dan iets in handen. Beeld en tekst vullen elkaar wonderwel aan. De teksten zijn gemaakt door cliënten, (ex) medewerkers en vrijwilligers en verwoorden welke betekenis de Lukaskerk voor hen heeft.’’

Diagnose vrij

De teksten en foto’s laten zien wat de functie is en was van De Lukaskerk binnen de zorg. Stellingwerf: ,,Mensen komen hier tot inkeer, in meerdere lagen bij zichzelf. Daar is de ruimte ook voor bedoeld. Een stilteplek en bezinningsplek, een plek waar het licht mag wonen.’’ Ten Bouwhuijs vult hem aan: ,,Daar is de kerk ook ooit voor gebouwd, een functie voor een kwetsbare groep.’’ Stellingwerf: ,,Alle plekken op het terrein zijn in feite behandelplekken, maar het is belangrijk om ook plekken te hebben waar mensen geen patiënt hoeven te zijn. Eigenlijk een diagnosevrije ruimte.’’ In de honderddertig jaar dat Rijksmonument De Lukaskerk bestaat heeft het altijd een belangrijke functie gehad. De eerste honderd jaar vooral als gebouw waar kerkdiensten werden gehouden. De jaren daarna werden er, naast de erediensten, ook andere activiteiten gehouden. De laatste jaren loopt het aantal bezoekers, zowel patiënten als bezoekers uit Ermelo, van de zondagse kerkdiensten terug. Stellingwerf: ,,Toch zou de kerk veel meer de centrale functie moeten krijgen die ze vroeger ook had. Hoe mooi zou het zijn wanneer straks meer mensen gebruik van de kerk gaan maken. We moeten daarvoor de Lukaskerk weer bij de tijd brengen.’’ Stellingwerf doelt hier op de plannen die er zijn om op het Landgoed honderden woningen te bouwen.

Beeldbank

Er zijn in de loop der jaren al veel oude karakteristieke gebouwen op het Landgoed gesloopt. En nu wordt het merendeel van de monumentale gebouwen verkocht. Martin ten Bouwhuijs kreeg van de directie de opdracht om alle leegstaande gebouwen te fotograferen zodat die foto’s dan in een GGz Centraalbeeldbank kunnen worden ondergebracht. Voor de opdracht van De Lukaskerk ging Ten Bouwhuijs vooral op zoek naar de details. ,,De details vielen me de eerste tijd niet op, maar gaandeweg zag ik er steeds meer. Neem nu het subtiele houtsnijwerk op het orgel, of de prachtige balkenstructuur. En heb je wel eens gezien dat er allemaal gaten zitten in het plafond? Geen idee waarvoor dat is, maar zo mooi!’’ Natuurlijk beklom de fotograaf ook de klokkentoren van de kerk. ,,Geweldig dat oude klokkenspel, met die klepel. Nee, het werkt niet meer, maar wel mooi om te zien.’’ Ook voor Stellingwerf hebben die details iets bijzonders. ,,Al jaren is er niets meer aan de Lukaskerk gedaan, maar de details blijven altijd zichtbaar. Neem bijvoorbeeld het glas-in-lood. Dat alles geeft ook weer hoe De Lukaskerk is.’’ Hoewel de beide samenstellers niet teveel naar het verleden hebben willen kijken, kunnen ze er nu toch niet omheen.

Eerste exemplaar

Het eerste exemplaar van het boekje wordt op donderdag 8 augustus, ca 14.30 uur in de Lukaskerk aangeboden aan de directie van GGz Centraal Veldwijk: Alie van den Berg en Leen Kievit. Het boekje, met als ondertitel: de Lukaskerk als plek van bezieling en bezinning, is samengesteld door Martin ten Bouwhuijs, Cees van Selderen, Sanne Graste en Henk Stellingwerf en werd gedrukt bij Practicum Print Management te Soest. Ruimte waar het licht wil wonen kost € 9,95 en is vanaf 8 augustus te koop bij Riemer&Walinga Boekverkoopers, de loge van Eikenstein en via de secretaresse Geestelijke Verzorging GGz Centraal.