B-17 bommenwerper stortte neer in zee bij Horst

Imposant boekwerk over Crazy Horse bommenwerper 

ERMELO - In mei kwam het Boek Crazy Horse uit, een boek over de B-17 bommenwerper die in 1944 bij de buurtschap Horst in zee stortte. Vorige maand kwam de tweede druk uit van dit imposante boekwerk. Cees Steijger uit Zeewolde schreef een boek over Operatie Pointblank, het grootste luchtoffensief van de Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Crazy Horse is deel 1 uit een trilogie over de geallieerde vliegtuigen die in het IJsselmeer zijn neergestort. 

Luchtvaarthistoricus Steijger (1955) is met tussenpozen zo’n 21 jaar bezig geweest met het onderzoek voor dit boek. Niet constant, maar de laatste jaren toch wel bijna fulltime. Crazy Horse beschrijf het verhaal van de USAAF B-17 42-30280 van de 482 Bomb Group die op 21 februari 1944 in het IJsselmeer neerstortte aan het eind van de Buitenbrinkweg bij Strand Horst. Steijger plaatst de gebeurtenis in een breder perspectief, namelijk dat van Operatie Pointblank. Dit grote Amerikaanse luchtoffensief vond plaats in de week van 20-25 Februari 1944 om, in de aanloop naar de geallieerde invasie, de Duitse Luftwaffe een gevoelig klap toe te brengen. Operatie Pointblank is de geschiedenis in gegaan als ‘Big Week’ en wordt gezien als keerpunt in de Tweede Wereldoorlog in Europa. Er is niet veel bekend over de crash van de Grazy Horse en wat er daarna met de bemanning gebeurde. Steijger heeft deze geschiedenis echter nauwkeurig onderzocht en met behulp van getuigenverklaringen een zo compleet mogelijk verhaal geconstrueerd. Het is tevens een mooie aanvulling geworden op de informatie over het Ermelose verzet in de Tweede Wereldoorlog.

Krijgsgevangen

Maandag 21 februari 1944 was de tweede dag van het grote Big Week luchtoffensief van de Amerikaanse luchtmacht gericht op de Duitse vliegtuigindustrie. Tegen de negenhonderd B-17 en B-24 bommenwerpers vlogen in drie groepen over Nederland voor een massale aanval op Duitse vliegvelden en fabrieken in Braunschweig. Eén van de bommenwerpers was de Boeing B-17 ‘Crazy Horse’. Dat was een zogenaamde Pathfinder met radar aan boord om de formatie naar het doel te leiden. Het doel van de formatie van ‘Chief Crazy Horse’ was het Luftwaffe vliegveld van Diepholz, dat flink werd geraakt die dag. De B-17 Flying Fortress kwam niet ongeschonden terug. Twee motoren waren uitgevallen en de piloot Ralph Holcombe moest de formatie verlaten, hij kon de andere bommenwerpers niet meer bijhouden, en kwam boven de Veluwe terecht. Ze verloren snel hoogte en op 10.000 voet werd de beslissing genomen dat de bemanning het vliegtuig moest verlaten. Twaalf van de dertien bemanningsleden van de B-17 Crazy Horse wisten zich met hun parachutes in veiligheid te brengen. Zij kwamen tussen Nunspeet en Ermelo terecht en werden op vier na allemaal gevangen genomen en naar krijgsgevangenkampen in Duitsland overgebracht.

Ome Kees

De bommenwerper kwam ter hoogte van de buurtschap Horst in zee terecht. De toen 18-jarige Eibert Bosch (1925-2008) woonde aan de Slagsteeg en keek verschrikt op en zag in de richting van de Buitenbrinkweg een bommenwerper in nood. Bosch herinnerde zich dat de B-17 recht over boerderij Klein Spiek vloog richting het IJsselmeer en daar neerstortte. De vier parachutisten, die boven het Leuvenumse Bos waren gesprongen, kwamen door de wind in de buurt van de Eendenparkweg terecht. Ze wisten zich aanvankelijk schuil te houden voor de bezetter, maar een van hen werd toch ontdekt en naar de Jan van Schaffelaerkazerne gebracht. Deze nog nieuwe kazerne was in gebruik bij de bezetters. Twee bemanningsleden, sergeant Harold M. Booth, de zijluikschutter en captain Gerald D. Binks (command pilot), werden door de Ermelose verzetsman Cornelis Dooyeweerd (Ome Kees) ondergebracht bij de familie Townsend aan de Groeneweg 17. De twee Amerikanen verbleven veertien dagen bij de fietsenmaker en werden uiteindelijk door de Veluwse pilotenhulp op de trein gezet naar Roermond en vandaaruit naar België.

Fiat Liberas

Het derde bemanningslid, navigator Joel D. Punches, kwam bij Vierhouten terecht, liep door het bos en kwam naar alle waarschijnlijkheid uit bij de Leuvenumse Beek. Vervolgens liep hij door naar een boerderij waar een boerin de deur opendeed toen hij aanklopte. Nadat hij enkele boterhammen had gekregen, liep hij verder. Hij kwam waarschijnlijk uit achter de Jan van Schaffelaerkazerne op de Leuvenumseweg uit. Daar liep hij ene ‘Cornelis Kwakkel’ tegen het lijf, deze bracht hem naar Azalealaan 1 waar Willem en Tiny Bolhuis woonden. Kwakkel bleek André Bolhuis te zijn, hoofd van de plaatselijke Ordedienst. Het was 21 februari 1944: Punches was veilig. Punches bleef tot maandag 28 februari bij de familie Bolhuis. Ondertussen hadden de broers Bolhuis voor vervalste identiteitspapieren gezorgd. Via de pilotenlijn Fiat Liberas van Joke Folmer werd Punches met de trein naar Roermond gebracht waar hij weer met Booth en Binks werd verenigd.

Luchtoffensief

De onfortuinlijke vlieger van de Crazy Horse, Ralph William Holcombe uit North Carolina liet hierbij het leven. Het boek Crazy Horse gaat niet alleen over de B-17 die voor de kust van Horst neerstortte, maar bovenal over de periode 1942 - 1944 die voorafging aan Operatie Argument in de aanloop van de invasie in Normandië. Argument was het groots opgezette geallieerde luchtoffensief gericht op de vernietiging van de Duitse vliegtuigindustrie en de Luftwaffe. Cees Steijger is een kenner van de militaire luchtvaartgeschiedenis. Van zijn hand is ook de bestseller USAFE – a history of the United States Air Force over de geschiedenis van de Amerikaanse luchtmacht in Europa sinds 1917. Het boek Crazy Horse heeft 240 pagina’s, is rijk geïllustreerd en kost € 49,45. Het boek is te bestellen via de website www.b17crazyhorse.nl en wordt gratis verzonden.