Vondst Middeleeuws document Huis Staverden

Overdrachtsdocument op perkament

ERMELO/ HARDERWIJK – Adjunct-streekarchivaris en historicus Rudolf Bosch sprong onlangs figuurlijk een gat in het dak van de archieven. Hij stuitte namelijk op een eeuwen oud, uniek document van hertog Karel van Gelre.

Bij het inventariseren van een pas verworven ‘collectie Haersolte’ vond Bosch een origineel zestiende-eeuwse overdrachtsdocument van Huis Staverden. Hertog Karel van Gelre droeg in 1524 dit huis over aan zijn overste rentmeester Hendrick die Groiff, erfvoogd van Erkelenz.
De documenten, waar dit perkament ook bij zat, is al enige tijd in bezit van het Streekarchivariaat. ,,Echter de staat waarin we ze aantroffen, maakte dat we er niks mee konden,” aldus Bosch. ,,De oorkonden, veelal voorzien van lakzegels waren opgevouwen en moesten eerst gerestaureerd. ,,We hebben ze eerst professioneel moeten laten vlakken door een restauratieatelier.” Daarna zijn de documenten netjes opgeborgen in archiefdozen tot vrijwilligers de inhoud gingen transcriberen. Bosch: ,,Pas toen kwam voor het eerst de inhoud van de oorkonden aan het licht.”

Een bijzondere vondst

Bij nadere controle bleek het archief niet – zoals aanvankelijk gedacht – terug te gaan tot de zeventiende eeuw: het bevatte ook originele, bezegelde oorkonden uit de zestiende eeuw. Eén daarvan was dus de oorkonde waarmee hertog Karel diens huis Staverden in 1524 overdroeg aan Henrick die Groiff. ,,Ik kende de inhoud van de akte, maar de ontdekking van dit origineel is wel een hele grote verrassing, die iets toevoegt aan de geschiedenis van onze regio.” Bosch wil graag de collectie verder onderzoeken. ,,Het zou kunnen dat we nu een deel van het huisarchief van Staverden in handen hebben.” De familie Haersolte verwierf Staverden in de zeventiende eeuw; veel documenten uit de collectie lijken betrekking te hebben op de bezitsgeschiedenis van het huis Staverden.

Tentoonstellen

De adjunct-streekarchivaris spreekt daarom van een uitzonderlijke vondst. Het feit dat hij snel door had dat het ging om een uniek document komt omdat hij weet hoe de politieke geschiedenis in die tijd in elkaar zat en doordat hij snel verbanden kan leggen. Bosch: ,,Dan begint het met een vermoeden en dan denk je jeetje..” Bij het openen van de doos wist hij dan ook gelijk. ,,Het is onmiskenbaar een 16e eeuwse oorkonde. Mijn hart sloeg echt een paar keer over.” Bosch wil dit verhaal natuurlijk graag delen. ,,We gaan, straks wanneer er weer meer mogelijk is, kijken dat dit ook in Ermelo tentoongesteld kan worden,” aldus de enthousiaste historicus. Bosch vertelt zijn verhaal in de video gemaakt door Jelle Bakker.