Pannenfabriek als oude jas om nieuwe binnenkant

Industrieel erfgoed in oude luister hersteld

ERMELO - Het heeft heel wat stormen en branden doorstaan en binnenkort is het enige industriële erfgoed van Ermelo na restauratie klaar voor de komende honderd jaar. Het oude pannenfabriekje aan de Hamburgerweg krijgt een heel ander aanzien. De buitenzijde wordt geheel in oude luister hersteld.

De pannenfabriek dat dateert van 1910 is een gemeentelijk monument. ,,Zo’n renovatieproject vind je niet vaak,” vertelt Tony Geluk van Geluk Bouw uit Telgt. ,,Wij zijn overigens onder de indruk van de hardheid van de stenen. Dat heeft het gebouw gered.” Het is een gebouw met een verhaal dat terug gaat in de tijd van architect Evert Knevel (1865-1948). Deze ondernemer begon in 1904 een kleine fabriek om cementstenen te produceren. Een paar jaar later realiseerde hij een werkplaats waar uiteindelijk ook de bekende ‘Knevel’ dakpannen van cement werden gemaakt. Momenteel legt de aannemer een zelfde soort pannen op het dak, weliswaar de gebakken versie, de muldenpan. De oorspronkelijke fabrieksdeur wordt behouden voor de vorm, niet om te gebruiken.

Secuur

De restauratie is voor Geluk eentje met verrassingen. Zo bleek het pand ‘goed scheef’ te zijn. ,,In eerste oogopslag zag je dat niet, maar het verschil tussen de ene en de andere muur is maar liefst 25 centimeter,” vertelt de restaurateur. ,,Dat is wel belangrijk bij het storten van de betonnen vloer,” voegt hij er lachend aan toe. ,,Je zou verwachten dat het secuur gebouwd was,” vult Eddy Bilder, eigenaar van het pand, aan. ,,Immers Evert Knevel heeft mooie panden op zijn cv staan.” Bilder verwijst naar Villa De Riethorst op Veldwijk en naar de boekwinkel van Riemer & Walinga. Zelf is Bilder ook geen onbekende in de bouwwereld en ook vanuit dat perspectief wilde hij dit monumentale pand behouden. ,,Er is in Ermelo veel historie verdwenen. Binnen de gemeente is er niet altijd aandacht voor geweest.” De Ermeloër, die zich momenteel vanwege zijn burgemeestersfunctie veel in Zwartewaterland begeeft, beschrijft de pannenfabriek nu als een oude jas met een nieuwe binnenkant. ,,Het is een gebouw met een verhaal en nu de Oudheidkundige Vereniging Ermeloo (OVE) zich er huisvest, wordt het ook een gebouw met lokale verhalen.”

Plannen

Het moet een gebouw worden waar mensen informatie kunnen vinden over de Ermelose geschiedenis. ,,Hier komt de bibliotheek,” vertelt Jan Bisschop, bestuurslid van de OVE. Samen met Aristien Egbertzen toont hij een mooi ontwerp voor de binnenzijde van het gebouw. Een combinatie van klinkers en hout moeten het industriële gevoel terugbrengen in het pand. Ook qua inrichting zal het industrieel worden. De Ermelose vereniging met 1300 leden heeft grote plannen met het gebouw. ,,We zitten meer in de loop en hopen dat mensen makkelijker binnenkomen,” aldus Bisschop. Tegelijkertijd zal er straks ook een en ander worden tentoongesteld waardoor men, bijvoorbeeld tijdens Open Monumentendag, extra publiek wil trekken. Daarnaast zullen de werkgroepen er een ruimte hebben waar ze aan de slag kunnen, bijvoorbeeld met genealogie en archeologie.

Geblakerd

Het bestuur van de OVE is al jaren in gesprek met Bilder over de pannenfabriek. ,,Het kan wel acht jaar geleden zijn dat ik voorzitter Steven van Loo hierover sprak. Ik was, zoals ik regelmatig doe, boeken aan het sorteren bij de Kringloopwinkel. Ik heb toen uitgesproken dit pand wel te willen restaureren,” vertelt Bilder. Toen wist hij nog niet dat het verpauperde pand nog heel wat te stellen kreeg. Met name de brand in mei 2014 bracht enorme schade toe. Even werd zelfs sloop overwogen, maar gelukkig is dit niet gebeurt. Precies twee jaar later moest de brandweer opnieuw uitrukken naar het terrein van dit fabriekje, dat afgelopen decennia eigendom was van de familie Oor. Daarna stond het zwart geblakerde pand onaangeroerd te wachten. Uiteindelijk kon Eddy Bilder dit gemeentelijk monument van de eigenaren overnemen. Een pand met een lange geschiedenis. ,,De OVE is bezig deze historie te verzamelen om er een boekje van te maken," vertelt Egbertzen. ,,Wie nog verhalen heeft of mensen kent die er gewerkt hebben, dan komen we daar graag mee in contact." 

Staalconstructie

Tony Geluk laat de staalconstructie zien die aan de binnenzijde is geplaatst. Hierdoor wordt het gebouw toekomst bestendig. ,,De zoldervloer lag oorspronkelijk veertig centimeter hoger. Door dit te verlagen ontstaat er een volwaardig appartement op de bovenetage,” aldus de aannemer. ,,Er komen nog dakramen in.” Bijzonder authentiek zijn de ronde ramen aan de voor- en achterzijde van het gebouw. ,,Alle ramen worden in oude staat hersteld.” De geschiedenis van het pand wordt ook zichtbaar in de ruime vergaderruimte beneden. ,,Hier gaan we natuurlijk ook Knevel-pannen laten zien,” vertelt Bisschop. De inrichting laat ruimte over om dergelijke voorwerpen tentoon te stellen. Ook komt er een groot scherm waar de OVE met regelmaat oude foto’s wil laten zien. Ondanks dat het een oud gebouw is, wordt het voorzien van goede isolatie. ,,de kunst is dit zo te doen, dat het niet opvalt,” legt Geluk uit. ,,Het is een dikke isolatielaag, maar door dit op de juiste manier toe te passen, zie je daar straks niks van.” Ook komen er aan een kant zonnepanelen op het honderd jaar oude gebouw. De aannemer hoopt het gebouw in het vierde kwartaal op te leveren. De Oudheidkundige Vereniging Ermeloo zal de deuren begin 2021 op deze nieuwe locatie openen.