Geen huis-aan-huiskrant dus meer winkelleegstand?

Column

Begin november maakte de BDU bekend dat zij per 1 januari 2020 zal stoppen met Het Kontakt Ermelo en Harderwijk. BDU en DPG Media verdelen een aantal krantentitels zodat er per plaats nog slechts één huis-aan-huiskrant verschijnt. Woensdag 27 november stond er een paginagroot achtergrondartikel in Het Kontakt waarin gekopt werd ‘dat er grote zorgen zijn over de toekomst van de lokale media: De doodsteek’! In dit artikel werden de zorgen wat breder geuit. Niet alleen die van de BDU, maar tientallen uitgeverijen in Nederland maken zich zorgen over de toekomst van lokale media. De aanleiding is het nieuwe stickersysteem (JA-JA) dat papierverspilling tegen zou moeten gaan.De beweringen in dit artikel waren voor mij een reden om hierover deze column te schrijven.

Opvallend is de bewering ‘door de maatregel dreigen lokale nieuwsvoorziening en verspreiding van overheidsinformatie voor grote groepen Nederlanders te verdwijnen’. Dit is natuurlijk preken voor ‘eigen parochie’, immers lokale nieuws- en informatievoorziening kan ook heel goed via online nieuwsites. Dat bewijst onder andere de nieuwssite Ermelo van NU. Dagelijks lezen tussen de vijf- en zevenduizend lezers de artikelen op deze ‘oudste’ lokale nieuwssite. En regelmatig zijn dat er zelfs meer; een aantal waar menig papieren huis-aan-huis krant momenteel van kan dromen.

Pindakaas

Citaat: ‘Huis-aan-huiskranten zijn de oudste manier van nieuwsverspreiding van het land. We zijn er allemaal mee opgegroeid. Een gratis krant met lokaal nieuws op de keukentafel hoort bij Nederland als fietsen en pindakaas’. In deze laatste zin staan twee beweringen die toch al lang achterhaald zijn: ‘gratis krant’ en ‘hoort bij Nederland’. Wie denkt dat een huis-aan-huiskrant gratis is, heeft wel veel gemist. Of nooit een krant gelezen. Immers, de krant barst van de advertenties, waarvan het merendeel paginagrote advertenties van landelijke ketens. Ook voor familieberichten moet flink in de buidel worden getast om die geplaatst te krijgen. Dus hoezo gratis? Als je vervolgens ook nog beweert dat de lokale huis-aan-huiskrant ‘hoort’ bij Nederland net als pindakaas, ga je toch wel heel erg voorbij de werkelijkheid. Er zijn namelijk steeds meer mensen die juist géén krant willen vanuit gemak en bijvoorbeeld uit milieu oogpunt, daarom neemt het aantal nee-nee-stickers op de brievenbussen toe.

Waakhond

De lokale media is de waakhond van de overheid. Onafhankelijk en objectief. Dat is iets wat de redactie van Ermelo van NU al jaren uitdraagt, maar waar met name de lokale overheid moeite mee heeft om dat te erkennen. Maar die waakhondfunctie is natuurlijk niet gebonden aan de papieren kranten, integendeel. Juist de lokale papieren kranten, uitgegeven door grote uitgeverijen, hebben afgelopen jaren flink gesneden in de journalistenbudgetten. Ze hebben geen lokale journalisten meer. Daardoor weten ze nauwelijks wat er speelt en kennen ze de lokale situatie van ondernemers en politiek niet. De kranten worden gevuld met aangeleverde persberichten. Daarnaast zijn ze bijna nooit actueel. ‘Niemand kan zo in de haarvaten van een gemeente zitten als huis-aan-huiskranten’, is dan ook een holle frase. Toegestuurde persberichten zijn lekker makkelijk (copy-paste), kosten minder dan een journalist er op uit te sturen, maar je kunt in ieder geval zeggen dat je lokaal bezig bent. Dit getuigt echter niet van onafhankelijkheid.

Emotie

Jammer dat de redacteur van dit artikel -er is overigens geen naam van de schrijver te bekennen- zijn gelijk probeert te halen via de emotie van de lezers. Als de huis-aan-huiskranten wegvallen ‘gaat dit ten koste van duizenden banen: redacteuren, advertentieverkopers, vormgevers, backoffice-medewerkers, mensen in de drukkerijen en wat te denken van krantenbezorgers’? En om het nog gekker te maken: ‘daarbij heeft de winkelier geen advertentiemogelijkheden meer, dus minder omzet met meer kans op leegstand’. Wat een onzin! Dat is toch gewoon argumenten bedenken die wel aanspreken, maar niet kloppen?

Gemeenteberichten

Ook zoiets: ‘Veel overheden gebruiken huis-aan-huiskranten om burgers te informeren over belangrijke zaken in een gemeente, provincie en/of waterschap’. Tot voor enkele jaren terug waren de overheden verplicht om hun informatie, vergunningaanvragen en andere mededelingen te publiceren in een lokale krant. Echter, door de toegenomen digitalisering mogen overheden deze ook vermelden op hun gemeentelijke website. Een jaartje gemeenteberichten plaatsen in een lokaal huis-aan-huiskrant kan wel honderdduizend euro per jaar kosten! Geld dat afkomstig is van de burger en wat ook voor andere zaken kan worden gebruikt. Want, waarom zoveel geld uitgeven terwijl dit niet hoeft?

Concurrentie

Is het dan beter om één huis-aan-huiskrant te hebben? Dat ook weer niet. Nu er per 1 januari één lokale huis-aan-huiskrant zal verschijnen, is ook de concurrentie weg. Dat betekent dat de krant zelf zijn tarieven kan bepalen, en dus ook kan verhogen, omdat er immers voor de klant (lees burger, overheid, ondernemer) geen alternatief meer is! Nog even dit: Wie ’s morgens in de trein stapt, zag enkele jaren geleden nog veel forensen die, al lezend in een papieren krant, de reis volbrachten. Tegenwoordig lezen de meeste reizigers hun nieuws op de mobiele telefoon of tablet. Dus om nu te verkondigen dat wij (lees burgers) niet zonder papieren krant kunnen? Ammehoela!

Gert Hofsink