Veldwijk sluit na 130 jaar wasserij

GGz Centraal besteedt haar was uit

ERMELO – Nog drie maanden wordt er nog gewerkt in de wasserij op Landgoed Veldwijk. Het Textiel Service Bedrijf, zoals het officieel heet, sluit per 1 maart 2019 definitief haar deuren. Na ruim 130 jaar komt er een einde aan een van de laatste instellingswasserijen.

Het Textiel Service Bedrijf werd in oktober 1967 in gebruik genomen ter vervanging van de oude en verouderde wasserij op het terrein. Die oude wasserij dateerde uit de beginjaren van het in 1886 geopende Psychiatrisch Ziekenhuis Veldwijk. In de wasserij stonden grote betonnen en houten kuipen, waarin de was geweekt, gesopt, gechloord, geblauwd en gespoeld werd. Het wassen was toen volledig handwerk. De was werd gedroogd op de droogrekken op de droogzolder, maar ook op de droog- en bleekvelden op het terrein. In de strijkafdeling werden de ijzeren strijkbouten verwarmd op de kachel. In 1930 werd Veldwijk aangesloten op het Provinciale Elektriciteitsnet en vanaf dat moment kon veel handwerk in de wasserij overgenomen worden door machines.

Uitbreiding 

Voor het Textiel Service Bedrijf werd de meest-moderne apparatuur aangekocht, zodat machines de was doen, drogen, mangelen, persen , strijken en later kwam er zelfs nog een installatie voor chemisch reinigen. Hiermee kon men in die tijd circa achtduizend kilogram was per werk verwerken. In het nieuwe bedrijf was niet alleen de wasserij ondergebracht, maar ook de naai- en verstelateliers, de kleermakerij en het linnen- en kledingmagazijn. Daardoor was veel transport tussen de verschillende afdelingen overbodig geworden. Maar bovenal gaf het de mogelijkheid om de was, die ’s morgens in het bedrijf binnenkwam, ’s middags schoon en ‘heel’ in de diverse verpleeg- en huishoudelijke afdelingen terug te bezorgen. De naai- en verstelateliers werden ingericht met de nieuwste machines op dit gebied. Ook kwam er een nieuw bedrijfsonderdeel op Veldwijk: de Winkel- en Showruimte voor dames- en herenconfectie en schoenen. Hiervoor waren contracten met plaatselijke winkeliers afgesloten die er ook voor zorgden dat de voorraden regelmatig wisselden. Sinds die tijd konden patiënten hier hun kleding kopen waarbij ze ook getraind werden voor situaties in de maatschappij. Een hele vooruitgang.

Uitbesteden

Diverse malen werd er in de historie van de wasserij gesproken over het uitbesteden van de was. Omstreeks 1930, voor de bouw van de nieuwe wasserij werd dit ook overwogen, maar stuitte op vele bezwaren omdat bleek dat dit niet efficiënter of economisch voordeliger was. De discussie werd ongetwijfeld ook in de zestiger jaren gevoerd, maar gezien de bouw van het TSB was men toen ook overtuigd dat ‘zelf doen’ beter en voordeliger was. Begin van deze eeuw werd dezelfde discussie weer gevoerd, mede als gevolg van de fusie van Veldwijk met andere instellingen. De familieraad van Veldwijk (nu GGz Centraal) heeft al die jaren geanticipeerd op de bewegingen in de zorg, maar keek vooral of de veranderingen ook verbeteringen werden voor de patiënten. Zo is de wasserij al vaker een onderdeel geweest van de besprekingen tussen de familieraad en de Raad van Bestuur/directie. Uiteindelijk trekt de familieraad aan het kortste eind, nu de Raad van Bestuur heeft besloten het Textiel Service Bedrijf definitief te sluiten.

Externe klanten

In het najaar van 2015 werden er nog twee grote, nieuwe en modernere wasmachines geplaatst. Een grote operatie omdat de enorme machines via het dak het gebouw in moesten worden getakeld. De machines waren nodig omdat deze meer konden en, nog belangrijker, een stuk zuiniger waren dan hun voorgangers. De machines kunnen op veel lagere temperaturen wassen. Bij het TSB werden de laatste jaren zo’n 400.000 kg huishoudelijk textiel en beddengoed gewassen en zo’n 70.000 kg aan kleding gestoomd. Voor de grote bezuinigingen in de GGz werd er nóg veel meer gewassen. De laatste jaren werd ook voor andere bedrijven gewassen en gereinigd oa ’s Heeren Loo en Skippy Rent.

Flexibel

Per 1 januari wordt een gedeelte van de was van GGz Centraal nog zelf gewassen, ook in het kader van afbouw personeel. Daarnaast wordt alvast een ander deel van de was verzorgd door WasMijnWas uit Hardenberg. De was van de tientallen locaties van GGz Centraal, waaronder Landgoed Veldwijk, Zon&Schild in Amersfoort en Meerzicht in Lelystad komen daar nu terecht. WasMijnWas is gespecialiseerd in de verzorging van bewonerswas en de textielvoorziening voor zorginstellingen. Afgelopen week werd al het linnen- en huishoudelijke textiel van GGz Centraal verzameld en door WasMijnWas omgewisseld: een enorme operatie. De was zal net zo schoon worden als vanuit TSB, maar volgens medewerkers is het nog maar te bezien of de service uiteindelijk niet verminderd. Immers, een eigen wasserij geeft de mogelijkheid om flexibel in te spelen op vragen. Vaak werd er door een verpleegafdeling nogal eens naar TSB gebeld met een verzoek om een setje extra kleding of ondergoed. Daarnaast werd kwalitatief goede kleding beheerd en uitgedeeld aan patiënten die op een bepaald moment kleding nodig hadden, maar waar de financiële middelen ontbraken. De toekomst zal het uitwijzen. Met de sluiting van de wasserij op Landgoed Veldwijk wordt een periode van ruim 130 jaar zelf wassen afgesloten.