Ermelose families ontvangen hoogste Israëlische onderscheiding

Yad Vashem uitgereikt in museum Het Pakhuis

ERMELO – Drie families zijn vanmiddag postuum onderscheiden door de staat Israël met een Yad Vashem. Dit omdat ze in de Tweede Wereldoorlog actief waren in het verzet en Joden in hun huis lieten onderduiken. Dankzij hen heeft de Joodse Aby Staal de Tweede Wereldoorlog overleefd. Dochter Lory, die hiervoor speciaal uit Amerika was overgekomen, sprak vanmiddag haar dankbaarheid uit.

De familie Staal dook aan het begin van de oorlog onder in een vakantiewoning ‘Brem en Den’ aan de Watervalweg bij de familie Keijzer. De kleinzoon van Frederik Keijzer ; dokter André Siraa heeft de oorkonde en medaille in ontvangst genomen. Siraa vertelde vanmiddag in museum Het Pakhuis hoe hij als vijfjarige speelde met de kinderen Staal. ,,We woonden destijds in Utrecht en gingen alleen naar Ermelo als het slecht weer was. Anders was het risico groot dat treinen gebombardeerd werden.” Door verraad wist NSB-burgemeester Klinkenberg de woning ‘Brem en Den’ te vinden waarbij Keijzer niet kon voorkomen dat het gezin Staal opgepakt werd. De oudste zoon Aby Staal werd onder zijn bed aangetroffen, maar wist te ontkomen. Hij klopte aan bij drukkerij Elsgeest. Die regelde dat Aby naar het Ermelose postkantoor werd overgebracht. ,,Hoofdbesteller Arie van den Berg transporteerde de jongen in een afgedekte bakfiets naar de familie Rook.” Anton Rook was indertijd waarnemend directeur van het Ermelose postkantoor.

New York

Er werd vanmiddag uitgebreid stilgestaan bij het gezin Staal dat uiteindelijk via kamp Westerbork gedeporteerd werd naar Sobibor. Daar zijn ze om het leven gekomen. Aby verbleef na zijn vlucht twee weken in het postkantoor. Toen de Duitsers werden ingekwartierd in het postkantoor om telefoons af te luisteren, werd het voor Aby te gevaarlijk en verhuisde hij naar de familie Dekker-Aal. Lang is hij hier niet gebleven want enkele dagen later kon hij naar een onderduikadres in Apeldoorn. Na de oorlog besloot Aby Staal te emigreren naar Amerika en vestigde zich in New York. Het contact met Ermelo verwaterde in de loop der jaren. In 2016 kwam het contact weer op gang doordat de familie Keijzer op zoek ging naar Staal in New York. Dit is de aanvang geweest van de zoektocht voor het aanvragen van de onderscheiding.

Eva en Bram

Tijdens een plechtige bijeenkomst in museum Het Pakhuis namen de nazaten van de verschillende families Keijzer en Rook uit Ermelo en Van den Berg uit Apeldoorn de Israëlische onderscheiding in ontvangst uit handen van een afgevaardigde van de Israëlische Ambassade. De nazaten ontvingen een medaille en een oorkonde met de vermelding van de namen Rook, Keijzer en Van den Berg. Deze namen worden in Jeruzalem in een muur gebeiteld, in een park gewijd aan de ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’. De uitreiking van deze onderscheiding vond plaats in Het Pakhuis vanwege de link met de vorige expositie in het kader van 75 jaar Bevrijding over Eva en Bram Beem.

Eretitel

De Yad Vashem is de hoogste Israëlische onderscheiding voor niet-Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joden hielpen. De eretitel Yad Vashem betekent: Rechtvaardige onder de Volkeren. Bijna 28.000 mensen over de hele wereld zijn als 'Rechtvaardige' door Yad Vashem erkend. Na Polen is Nederland het land met de meeste onderscheidingen. Nederland laat desondanks ook het grootste sterftepercentage zien binnen de Joodse gemeenschap in West-Europa. Niet meer dan zesentwintig procent van de Nederlandse Joden overleefden de Holocaust.

• Vorige
• Volgende