Kleindochter maakt boek over Willy Born

Ooggetuigenverslag over onderduikershol Drie

ERMELO – Waarom presenteert een Puttense haar boek in Ermelo? Dat kan alleen als het boek over Ermelo gaat. En dat doet het. Anne Born heeft een boek gemaakt over haar opa Willem (Willy) Born. Born was een van de onderduikers in het hol bij Drie.

Anne Born (1992) presenteerde vorige week haar boek Alles sal reg kom over de geschiedenis van de gebeurtenissen bij het Onderduikershol in Drie. Born studeert aan de ArtEZ te Zwolle de opleiding Illustration Design als ze in het derde jaar haar grootouders moet interviewen voor een project. ,,Nu zijn mijn vaders’ ouders al overleden, maar ik wist van mijn opa’s verhaal - en dat wilde ik graag opschrijven. Dus via mijn vader ben ik weer terecht gekomen in die geschiedenis. Aan het einde van dat schooljaar zei de betreffende docente dat het zo’n indringend verhaal was, dat het misschien wel een idee was om ermee af te studeren. Toen is het balletje (in mijn hoofd) gaan rollen.’’ Om af te studeren aan de Kunstacademie moet er ook vrij werk worden gemaakt en Born besloot dat dit één van haar twee projecten zou worden. ,,Ik heb hier zo’n half jaar aan gewerkt, soms met tussenpozen omdat het verhaal te dichtbij kwam en ik dan maar even aan mijn andere project verder ging.’’

Willy Born

Anne Born: ,,Ik denk dat ik zo’n acht jaar was toen mijn vader me voor het eerst meenam naar het ‘paaltje van Jannes’. Toen heeft hij ook het verhaal verteld. Ik was nog heel jong, maar dat is heel erg blijven hangen. Ook heb ik opa er wel eens naar gevraagd, maar hij vond het erg moeilijk om erover te praten en veel verder dan de globale lijnen kwam hij niet. De details heb ik allemaal van het verhaal dat hij opgeschreven heeft. Dat heeft hij dus geschreven omdat er valse geruchten rondgingen, en hij wilde dat rechtzetten. Vanaf toen stond zijn verhaal dus zwart op wit, en aan de hand van dit verhaal heb ik ook mijn boek gemaakt. Met zijn eigen woorden er ook letterlijk in opgenomen.’’ Later is Anne Born nog wel een keer naar het hol in Drie geweest, maar het ging pas echt voor haar leven toen ze er zelf mee bezig ging. Toen heeft ze het nog een paar keer bezocht in haar examenjaar. ,,Ik kwam er steeds meer achter dat het om mijn eigen familie ging . En wat er daar precies was gebeurd, hakte er toen bij mij veel harder in.''

De gebeurtenis

Born: ,,Het verhaal van mijn opa Willy Born nog even kort samengevat: Opa’s familie zat in het verzet, in het bos bij Drie waren in eerste instantie drie verzetsholen, maar dit verhaal gaat over het hol dat gebruikt werd voor munitie. Opa’s broer Jannes ging (op 13 december 1944) met twee anderen naar dat hol toe om daar werk te doen. Opa was nog thuis en hoorde opeens schoten; toen heeft hij zijn fiets gepakt en is ernaartoe gefietst. Toen hij daar aankwam, bleek dat het hol was overvallen door de SD. Zijn broer Jannes was neergeschoten en één van de andere jongens ook (de derde heeft zich overgegeven). Opa moest tegen een boom gaan staan en heeft toe moeten kijken hoe zijn broer overleed. Daarna zijn de SD’ers naar de woning gegaan en hebben daar iedereen gearresteerd, waarvan de meesten niet terug zijn gekeerd, waaronder opa’s vader en andere broer Evert. De familie is op die dag volledig gebroken en ze hebben dit altijd met zich meegedragen - dit is overigens ook doorgesijpeld naar de volgende generaties. Oom Hans, de jongste broer van opa, geeft nu rondleidingen op Drie en zet zich er ook voor in dat het verhaal doorverteld wordt.’’

Opa’s tekst

Anne Born heeft bewust gekozen om de letterlijke tekst van haar opa in haar boek op te nemen. ,,Mijn opa dit zo heeft opgeschreven omdat er al verhaaltjes rondgingen die dus niet helemaal waar waren. Ik wilde zelf ervoor zorgen dat het verhaal verspreid werd zoals hij het heeft gewild.’’ Ze heeft de tekst wel aangevuld met achtergrondinformatie, die ze kreeg van Willy’s jongste broer Hans. Born: ,,Daar ben ik door dit project ook mee in contact gekomen. Zo heb ik een keuze gemaakt die ik voor mezelf en naar opa toe zou kunnen verantwoorden. Geen extra toeters en bellen, gewoon zoals het gebeurd is.’’

Alles sal reg kom

In het boek zijn zeventien door Anne Born gemaakte tekeningen opgenomen en enkele oude familiefoto’s. Het boek heeft 50 pagina’s waarbij links of rechts vaak een tekening en de andere kant een paar regels tekst. Achterin heeft Born nog een paar pagina’s besteed aan de afloop van het verhaal en de herinneringen die er nu nog zijn. Het boek is niet te koop in de boekwinkel, maar te bestellen via haar website: www.anneillustratrions.com. Het boek kost € 25,00.

• Vorige
• Volgende