Historische verhalen over 125 jaar 's Heeren Loo 

ERMELO - Op zaterdag 10 september wordt ook in Ermelo weer Open Monumentendag georganiseerd. Het landelijke thema van dit jaar luidt ‘Iconen & Symbolen’. In Ermelo is dit vertaald naar twee historische locaties: landgoed ’s Heeren Loo en de Jan van Schaffelaerkazerne. 

,,Veel gebouwen zijn in de loop der jaren verdwenen,"  vertelt Gert Hofsink, lid van het organiserend comité. ,,Maar op 10 september brengen we een aantal gebouwen even terug in het landschap. Verder zijn er heel veel mooie verhalen van oud-medewerkers die verteld zullen worden op Open Monumentendag.''

Iconen

Iconen en symbolen zijn beelden of tekens die mensen iets bijzonders willen vertellen. Iconen vinden we ook in de geschiedenis waar het gaat om mensen die een belangrijke rol hebben vervuld. Maar monumenten zelf kunnen ook een iconische waarde hebben, omdat ze symbool staan voor onze cultuur en nauw verbonden zijn met onze identiteit. Dit thema leent zich goed voor een terugblik met mensen die het verhaal goed kunnen vertellen. Mensen die opgegroeid zijn op ’s Heeren Loo of er gewerkt hebben en mensen die hun werkzame leven in het leger hebben gediend. Daarnaast gaan we op zoek naar iconen en symbolen op gebouwen, in de zorg en in de Historische Collectie van de Jan van Schaffelaerkazerne. De organisatie van OMD Ermelo heeft dit jaar, mede vanwege het jubileum van ’s Heeren Loo gekozen om een groot gedeelte van het programma op het zorgterrein te laten afspelen. De 125-jarige zorginstelling is niet alleen een icoon in zorgland, maar ook een symbool voor zorg voor elkaar. Verder is het (in alle opzichten) een monument in Ermelo.

Foto’s in het landschap

Al 125 jaar wonen en werken mensen met een verstandelijke beperking op het terrein van ’s Heeren Loo. Speciaal voor dit jubileum is een audiotour ontwikkeld. De tour gaat langs de mooiste plekken van het terrein. Iedere plek heeft zijn eigen verhaal. Er is in al die jaren veel veranderd. Soms is er nog iets zichtbaar, vaak niet meer. Speciaal voor Open Monumentendag worden gebouwen, die in de loop der jaren verdwenen zijn, met foto’s weer even geplaatst in het landschap. De audiotour heeft een lengte van ongeveer 3,5 km en is ook met een rolstoel goed te doen. Het startpunt is het Theehuis. De audiotour is een verlenging van het Pelserpad, het Klompenpad door de buurtschappen Horst en Telgt.

Gidsen

In 1876 liet Baron van Nahuijs, oud-commissaris van de Koningin in Overijssel, het Heerenhuus in Ermelo bouwen. Dit statige herenhuis zou bij de start van ‘s Heeren Loo dienen als woonhuis van de directeur van de instelling. In 1891 kwam de 9-jarige Geurt als eerste kind bij ‘s Heeren Loo in Ermelo; de Vereeniging tot opvoeding van idiote en achterlijke kinderen. In ruim 125 jaar is er veel veranderd. Wie graag luistert naar verhalen van vroeger, gaat mee met een gids. Voormalig werknemers van ’s Heeren Loo begeleiden groepen over het landgoed. Op verschillende plaatsen zullen ze stilstaan en eigen anekdotes vertellen. In het Heerenhuus zal Steven van Loo, voorzitter van de Oudheidkundige Vereniging Ermeloo en oud-medewerker van ’s Heeren Loo, tweemaal een lezing verzorgen. Daarnaast is er een tentoonstelling over 125 jaar ’s Heeren Loo te bezichtigen in het Theehuis en de Opstandingskerk. Blader door prentenboeken, deel herinneringen, bekijk filmpjes en de attributen uit de rijke geschiedenis. In de kerk is ook de Beeldbank van de Oudheidkundige Vereniging Ermeloo vertegenwoordigd met een verzameling historisch beeldmateriaal.

Fokko Kortlang

Op 30 oktober 1890 liep de toen 34-jarige architect Fokko Kortlang bedachtzaam de vier treetjes op van het bordes van het statige Heerenhuus. Voor hij door de deur naar binnen ging, moet hij zich nog even omgedraaid hebben en het prachtige parklandschap hebben bewonderd. Deze jonge architect uit Velp werd aangesteld als de eerste directeur van de inrichting voor ‘idioten en achterlijken’. Werden de eerste bewoners nog verzorgd in het Heerenhuus, al gauw kwamen er paviljoenen, relatief kleine gebouwen waar een soort gezinsleven werd nagebootst. Ook het onderwijs werd aanvankelijk gegeven in het Heerenhuus, maar ruimtegebrek zorgde ervoor dat er een apart schoolgebouw kwam. Vandaag de dag staat er nog altijd een schoolgebouw op het terrein van ‘s Heeren Loo. Dit is een rijksmonument en dateert uit 1934. Het is een ontwerp van de Rotterdamse architect Abraham van der Kraan. Door de situering en vormgeving van de drie vleugels heeft de architect een gebouw ontworpen dat van alle zijden een andere uitstraling heeft en waarin de diverse tuinelementen een belangrijke aanvullende rol spelen. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed noemt het gebouw van cultuurhistorische waarde als onderdeel van de onderwijs- en instellingengeschiedenis in Nederland. De school is tot 5 juli 1991 in gebruik geweest. Momenteel wordt (een deel van) het gebouw gebruikt voor dagbesteding.

Historische Collectie Koninklijke Militaire School

Als er iets vol zit met symbolen, dan is het wel het leger. Ieder rang, elk onderdeel onderscheidt zich door kleur en embleem. Speciaal voor Open Monumentendag Ermelo opent de organisatie de deuren van de Historische Collectie op de Jan van Schaffelaerkazerne Er kan dan een bezoek worden gebracht aan de collectie van de Koninklijke Militaire School, de opleiding waar alle onderofficieren hun basis en algemene functie-opleiding volgen. Er is echter één restrictie: men kan alleen gezamenlijk in een groep naar binnen. Melden bij Echo’s Home aan de Leuvenumseweg waarna men vanaf 11.00 uur onder begeleiding naar de Historische Collectie loopt. Deze rondleiding duurt circa drie kwartier.

Speciaal voor deze dag is er een authentieke pendelbus die vertrekt vanaf het Molenaarsplein. ,,Deze bus rijdt naar ’s Heeren Loo en naar de kazerne," vertelt Ronnie Regeling van de VVV Ermelo. De bus en de activiteiten zijn gratis toegankelijk voor iedereen. De flyer met het gehele programma is vanaf donderdag verkrijgbaar bij de VVV op het Molenaarsplein, de bibliotheek, het gemeentehuis en in het Theehuis op 's Heeren Loo.