Edelhertenregeling maakt boeren blij

ERMELO – Boeren in Staverden en Leuvenum krijgen eindelijk een volledige schadevergoeding door de provinciale edelhertenregeling. Afgelopen woensdag hebben de Gedeputeerde Staten van Gelderland dit besloten.

De boeren in Leuvenum en Staverden lijden al jarenlang schade doordat het wild de gewassen vernield of eet. ,,Edelherten eten de groeipuntjes van het gras waardoor het eiwit wegraakt en het gras niet meer groeit,’’ vertelt Jan Overeem van boerderij De Meerhoeven in Staverden. ,,Daardoor kan ik mijn grasland maar een of twee keer maaien in plaats van vijf of zes keer per jaar.’’ Overeem begon begin jaren 2000 met boeren op De Meerhoeve, er was toen nog niet zoveel schade van zwijnen en edelherten. ,,Maar daarna nam de wildstand fors toe, maar zijn we ook meer de schades gaan melden.’’ De edelherten komen uit het stuk bos vanaf Vierhouten en Elspeet en komen eerst op het land van Eefje en Erik Meihuizen van boerderij de Grote Koekoek in Leuvenum. Daarom hebben zij nog meer schade dan collega Overeem. ,,In Staverden en Leuvenum is er altijd beschutting en genoeg foerageplekken, daarom komen ze hier zo graag,’’ legt hij uit.

Mensenhaar

Elk jaar neemt het aantal edelherten op de Veluwe toe en lukt het de jagers niet de hoeveelheid herten te schieten wat nodig is om de wildstand op peil te houden. Daardoor neemt ook de schade aan de gewassen toe. In 2014 werd er een proef gedaan in een perceel mais van boer Gerjan Schouten in Speuld. Er werden zakjes met mensenhaar aan het hek gehangen met het idee dat de geur van mensen de herten uit het perceel zou houden. De proef is niet erg succesvol gebleken waardoor dit niet verder werd herhaald. Jan Overeem is blij met deze nieuwe regeling. ,,Eindelijk wordt de schade serieus genomen. We moesten altijd voor eigen risico werken. We gingen ruim van te voren met de taxateur mee om eerst te gaan kijken welke percelen gemaaid moesten worden. Dan moest je een behandelbedrag betalen om te zorgen dat je melding in behandeling werd genomen. En dan had je een eigen risico van 5% van de schade met een starttarief van 250 euro. Ik betaalde bijvoorbeeld vorig jaar zo’n 2400 euro.’’ Dat hoeft hij dit jaar niet meer te betalen omdat het nu volledig wordt vergoed. Ook het opnemen van de schade wordt nu eenvoudiger doordat een taxateur zelf de percelen verkent en kent en hoeft de boer alleen maar door te geven wanneer hij welk perceel gaat maaien. Overeem: ,,Ik kan me dus volledig richten op m’n werk en niet op het ‘gedoe’ erom heen.’’

Maatwerk

Herfst 2017 nodigde de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO), die de belangen behartigt van Nederlandse agrariërs enkele Gelderse Statenleden uit om de situatie in Staverden en Leuvenum zelf eens te komen bekijken. Eefje Meihuizen gaf toen een presentatie en er werd aansluitend een huifkartocht gemaakt door het gebied zodat de aanwezigen met eigen ogen de schade konden zien die het wild aanrichtte. Het heeft even geduurd, maar uiteindelijk is deze regeling er dan toch gekomen. Met name Gedeputeerde Peter Drenth heeft zich hier hard voor gemaakt. ,,Hier is het evenwicht zoek. Tussen maatschappelijke belangen, waarbij het gaat om de natuur. En aan de andere kant de economische belangen van boeren die een boterham moeten verdienen met hun bedrijf. In dit geval is een kleine groep boeren daarvan het slachtoffer. Daarom maken we voor hen een uitzondering. Met de regeling vergoeden we de schade door edelherten aan gras volledig. Boeren hoeven taxatie van de schade ook niet zelf aan te vragen. Dat gebeurt automatisch. Daarnaast betalen ze geen eigen risico en krijgen ze een hectaretoeslag zoals we dat ook doen bij bijvoorbeeld ganzenrustgebieden. Dit vraagt gewoon om maatwerk en dat willen we met deze regeling bieden.’’ Overeem: ,,We zijn blij met het wild, hoor. Begrijp me goed, want daardoor zitten we hier wel op een unieke plek. Maar dat we nu eindelijk onze schade volledig vergoed krijgen, scheelt mij op jaarbasis toch wel zo’n vijftienduizend euro.’’