Burgers ontrafelen molgedrag bestuur

ERMELO – We naderen bijna de ontknoping, want aanstaande woensdag zal blijken wie onze Mol is. Tenminste, als iedereen doet wat men zegt. We trekken niet voor niets de parallel met het enorm populaire tv-programma Wie is de Mol. (Dit is een column)

Zaterdag zitten miljoenen mensen aan de buis gekluisterd om te ontdekken of Nikkie of Jeroen de Mol is. Voor wie niet tot het publiek behoort een korte uitleg. Tien kandidaten moeten opdrachten doen om geld te verdienen voor de pot. De Mol saboteert het spel en zorgt ervoor dat er zo weinig mogelijk geld in de pot komt. Het programma wordt aan elkaar gepraat door Rik van de Westelake. Tot zover. Wij hebben overigens woensdag raadslid Ronald van Veen die het 'feest' in goede banen mag leiden. En iedereen kan digitaal meekijken of burgemeester André Baars een rood scherm krijgt.

Saboteur

Het gros van Ermelo had tot voor kort niet eens in de gaten dat er in Ermelo al maandenlang een spel werd gespeeld. Hadden ze dat wel, dan hadden ze beter opgelet. Want hoe moet je nu weten wie de Mol is? Hoe kun je met één druk op de knop in een Poll bepalen of de burgemeester weg moet als je niet precies weet wie de Mol is? Wie is de saboteur? En wie kreeg de vrijstelling?

Geld in de pot

De afgelopen twee jaar was er één die ervoor zorgde dat er veel geld in de pot kwam. Dat was onze wethouder financiën Wouter Vogelsang. Hij deed dit door meermalen de OZB te verhogen, heel eenvoudig. Vogelsang heeft dan ook niet de kenmerken van een goeie Mol. Hij heeft overigens wel voor de nodige verwarring gezorgd door namen van posten in de begroting te veranderen. Maar tijdens Moltalk komt de naam van deze wethouder nauwelijks naar voren.

Executie

Dat is anders met wethouder Leo van der Velden. Heeft hij in coronatijd lopen mollen? Hij wist wat de regels waren. Van der Velden maakte een Grapperhausje avant la lettre en werd daardoor geslachtofferd. De executie, die Baars wilde, bleef uit. Hij hoefde niet naar huis. Maar het onderzoek waar hij om vroeg, kreeg hij ook niet. Nu weten we waarom. De fractievoorzitters namen een andere weg, de weg met de spiegels. Maar keken zij goed wie er achter hen stond? Hadden ze niet beter achterom kunnen kijken? Tijdens het proces ging er één draaien, gemeentesecretaris Aldrik Weststrate. Als algemeen directeur is hij verantwoordelijk voor het ambtelijk apparaat. Hij zou achter het standpunt van de wethouders hebben gestaan toen die een toekomst met de burgemeester niet meer zagen zitten. Echter, toen hij enkele weken later in gesprek moest met de onderzoekers, draaide hij en koos hij positie achter Baars. Dat is een perfect voorbeeld van mollen. Hij had er waarschijnlijk geen rekening mee gehouden dat dit openbaar zou worden.

Spel

Uiteindelijk hebben we de fractievoorzitters nog in het spel. Zij waren het die het verzoek van Van der Velden niet honoreerden, maar de spannende weg bewandelden naar de commissaris van de Koning John Berends. Gezamenlijk vormden de fractieleiders een klankbordgroep, een entiteit waar de lokale burgers geen weet van hadden. Maar Berends wel. Hij wist dat dit geen gremium was waar men stappen mee kon maken. Dat kwam de commissaris van de Koning goed uit. Zo kon hij sturen op verzoening. Dit in tegenstelling tot de positie van de klankbordgroep die het vertrouwen in de burgemeester had opgezegd. Waarom heeft Berends ze niet gewezen op de rechtsgeldigheid van de Ermelose politici? En was er binnen het college (wethouders?) niemand die hen daar opmerkzaam had kunnen maken? Drie wethouders hebben immers -in gezelschap van de gemeentesecretaris- hun verhaal gedaan over het disfunctioneren van de burgemeester.

Haantjes

Mijn analyse is niet volledig. Dat kan ook niet, ik mocht niet achter de schermen kijken. Wellicht krijgen we ooit de 'making of...' te zien. Maar je moet je ook afvragen of alles wat in vertrouwen verteld is, op straat hoort. Moltalk gaat nog even door. Sociale media zijn daar een mooi instrumentarium voor. Maar misschien moeten we ons ook afvragen wat dit voor het dorp betekent. Want als je niemand meer kunt vertrouwen, als je altijd achterom moet kijken? Als mensen meer over, dan met elkaar praten? Als het gaat om haantjes en baantjes? Wie is de Mol?